Qualitate Qua
Crisis? Gebruik je verstand!
Een column over wat de ICT kan leren van de kredietcrisis is gefundenes fressen voor kwaliteitsfetisjisten. Slechte kwaliteit, hoe mooi ook verpakt, breekt je vroeg of laat op. En wat te denken van systeemeffecten: lokaal gepruts, mondiale ellende. Kwaliteitsmanagers aller landen, grijpt deze crisis aan, slaat uw slag! Tot zover de korte versie. De lange versie is meer beschouwend. Die begint bij het woord krediet. Dat is afgeleid van het Latijnse werkwoord credere, vertrouwen. Dat loopt mooi in de pas: natuurlijk gaat dit ook over geld, maar het gaat vooral over vertrouwen. Beschaamd vertrouwen. Wij dachten dat de bank een veilige plaats was. Tot bleek dat er uitzonderingen op die regel waren ... Welke zonden liggen hieraan ten grondslag? Hoogmoed en hebzucht. Mensen hebben een bijna grenzeloos vermogen zichzelf voor de gek te houden. De hoogmoed bij een ander herkennen, dat lukt nog wel. Maar bij onszelf? Het is een ziekte die je obesitas pecuniata zou kunnen noemen. Obesitas vanwege het genetisch bepaalde ervan. Ooit was het wijs alles te eten wat je te pakken kon krijgen. Vet werd je er niet van. Met geld hebben wij net zoiets. Als eekhoorns blijven we maar verzamelen. Als Rupsje Nooitgenoeg vreten wij ons vol. Zijn wij slechte individuen? Ik denk het niet. Wel leidt ons, niet per definitie afkeurenswaardige, individuele gedrag tot collectieve problemen. Dus moeten we ons verstand gebruiken. Maar wat bedoelen we daar eigenlijk mee? “Ons verstand gebruiken.” Meestal dat we ons gevoel even laten voor wat het is om in plaats daarvan in termen van oorzaak en gevolg naar ons gedrag te
kijken. Dan proberen we keuzes te maken die leiden tot wenselijke gevolgen — ook als dat leidt tot gedrag waarvan ons gevoel zegt: “Nu even niet!” Wat valt hieruit op te maken voor de ICT? Hoeveel projecten vallen om omdat we denken dat we alles kunnen? Dat het “in principe” kan,
blijkt maar al te vaak praktisch betekenisloos — de hoogmoed komt ten val. Hoeveel projecten komen in de problemen doordat we te veel willen. Scope creep is obesitas. Hoe vaak verpakken we slechte kwaliteit in goed klinkende volzinnen die ons later opbreken? Bezuinigen op reviewen en testen als teken van daadkracht — I’m impressed. En last but not least: onze applicatielandschappen en infrastructuren zijn zo verknoopt dat niemand meer overzicht kán hebben. Zorg dus dat de kwaliteit van alles aan bepaalde minimumeisen voldoet, anders ga je mondiaal plat door een lokaal stukje ellende. Professionele ICT’ers willen een vertrouwencrisis met hun klanten vermijden. Daarom gebruiken zij hun verstand, en leveren ze de kwaliteit die hun opdrachtgevers en gebruikers nodig hebben. Toch?
